Kamuoyunca bilindiği üzere, alternatif enerji kaynaklarına (LPG, CNG, LNG vb.) dönüşmüş olan araçların TMMOB Makina Mühendisleri Odası tarafından yapılan kamusal denetimleri, T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 24 Haziran 2017 tarih ve 30106 sayılı Resmi Gazete`de yayımlanan "Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"te yapılan değişikliklerle ülkemizde yaygın olarak yapılan yakıt sistemi tadilatı uygulaması olan araçların LPG/CNG`ye dönüştürülmesi işlemi tümüyle denetimsiz hale getirilerek firmaların beyanına bağlanmıştır. Öncelikle belirtmek isteriz: Kamusal denetim mekanizmasının kaldırılması, 2004 yılı sonu 2005 yılının ilk aylarındaki LPG`li araç patlamalarından aklımızda kalan, facialar ve ölümler olmuştur. 2004 yılında Kamusal denetim Bakanlık eliyle tamamen ortadan kaldırılmıştır. Araçların LPG`ye ilk dönüşümüne ilişkin düzenlenen Montaj Tespit Raporu piyasada serbestçe düzenlenebilmektedir. Gaz Sızdırmazlık Raporu uygulaması tamamen kaldırılınca, standartlara uygun dönüşümü yapılmayan ve kontrol edilmeyen araçlar trafikte sorun yaratarak kazalara sebebiyet vermiştir. Tescile esas LPG/CNG araçların yakıt sistemi montaj ve son kontrollerine ilişkin sürecin bugün geldiğimiz noktada konunun daha iyi kavranabilmesi için 22 yıllık uygulamanın dönemsel kesitlerinin sonuçları ile birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. 1995–1998 Arası Uygulama: Yetkisiz firmalarca yapılan dönüşümler ve denetimsiz yıllar Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği ve Bakanlıkça herhangi bir denetim mekanizmasının oluşturulmadığı yıllarda 1995–1998 yılları arasında yaklaşık 300 bin araç LPG`ye dönüştürülmüştür. Mühendis istihdam etmeyen, dönüşüm firmalarında çalışan elemanların eğitilerek belgelendirilmediği standart dışı malzemenin kullanıldığı ve projesiz dönüştürülen araçlar; günümüzde olduğu gibi o dönemde de kamu vicdanını yaralayan birçok ölümlü kazaya neden olmuştur. 1998–2000 Arası: Sektör denetim altına alınmıştır. LPG araç dönüşümü yapan firmalara "İmalat Yeterlilik Belgesi" verilmesi ile mühendislere "Mühendis Yetki Belgesi" verilmesine ilişkin 05.03.1998 tarihli Bakanlık Protokolü ile odamız yetkilendirilmiştir. Bu protokol çerçevesinde sektörde çalışacak mühendislerin eğitilerek belgelendirilmesi yetkili dönüşüm firmalarının kayıtlarının tutulması projesine uygun montajının yapılıp yapılmadığı standart malzemenin kullanılıp kullanılmadığı yetkili firmalarda belgelendirilmiş mühendislerin çalıştırılıp çalıştırılmadığı kontrolleri yapılarak odamızca kayıt altına alınmıştır. Bu dönemde kazalar da, ölümlerde yok denecek seviyelere gerilemiştir. 2000–2004/5 Arası: Denetimsizlik yayılmış, yılların birikimi artık ciddi bir toplumsal sorun oluşturuyor. 27.12.1999 tarihinde imzalanmış olan protokol bakanlık tarafından tek yanlı olarak fesih edilmiştir. Bunun sonucu olarak sektörün denetim ve kontrolü sektörde faaliyet gösteren ve giderek denetimsiz kalan firmaların insiyatifine bırakılmıştır. Bu uygulama sonucu LPG Kiti ve malzeme girişi ile standartlar dışı yerli üretim artmış, yasal olmayan LPG araç dönüşümleri hızlanmış, haksız rekabet koşulları yaratılmış, yetkili mühendis istihdamı azalmış; sektörde disiplinsizlik ve denetimsizlik had safhaya ulaşmıştır. Geçmişte dönüştürülmüş ve büyük bir çoğunluğu standart dışı olan birçok araca firmalarca "Montaj Tespit Raporu" ve istenen diğer belgeler düzenlenerek bu araçlar sözde "yasal statü"ye kavuşturulmaktaydı. Sorun öyle büyük bir boyuta ulaşmıştı ki, birçok firma başka illerde tescilli ve hiç görmediği çok sayıda araca ticari kaygılarla belge düzenlenmekteydi. Yani dönüşümü yapan firma yaptığı işin "standartlara, ilim ve fen kurallarına uygun olduğunu, standartlara uygun malzeme kullanıldığını, dönüştürdüğü aracın gaz sızdırmadığını" beyan etmekte, kendi yaptığı işe kendisi onay vermekteydi. Dönüştürülen araçların son kontrolünde hiçbir kamusal denetimin yapılmadığı, böylesi bir boşluk ortamında, standart dışı dönüştürülen araçların yol açtığı kazalardan dolayı birçok insanımızın yaşamını yitirmiş, yaralanmış ve trilyonlarca lira maddi kayıplar olmuştur. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı LPG`li araçların denetimini MMO`ya devrediyor; LPG`ye dönüşümü yapılan araçların son kontrollerini yapma ve montaj tespit raporu düzenleme yetkisi 2000 yılı öncesinde olduğu gibi 11 Nisan 2005 tarihinde odamıza yeniden devredildi. Başlayan denetimler neticesinde yapılan yeni uygulamalar ile sektördeki disiplinsizlik ve denetimsizliğin üstüne gidilerek, yetkili firmalarca dönüştürülen her araç tek tek MMO`nun uzman mühendislerince kontrol edildi ve Montaj Tespit Raporu Odamız tarafından gerekli kontroller yapıldıktan sonra onaylandı. 01.01.2018 tarihinden itibaren ülkemizin birçok ilinde yanan araç haberleri gelmeye başlamıştır. Sadece basına yansıyan ve bizlerin ulaşabildiği kazalar şu şekildedir; 4 Kasım’da Adıyaman’da, 4 Ekim’de Batman’da, 10 Ekim ve 25 Temmuz’da İstanbul’da, 2 Ekim’de Bursa’da, 27 Mayıs’ta Elazığ’da ve son olarakta; Denizli’mizden gelen dört(4) farklı tarihli araç yangını haberleri denetimsizliğin canlar yakmaya başladığını ve maddi zararlı yangınların çoğaldığını göstermektedir. Denizli’de 01.01.2018’den sonra 22 Kasım, 23 Kasım, 6 Ekim ve 5 Ocak’ta farklı yerlerde meydana gelen kazalardır. Kamu yararı açısından bizler Makina Mühendisleri Odası olarak; bu alanın denetimsiz bırakılmasını doğru bulmuyoruz. Hepimiz risk altındayız. LPG’li bir aracın sebep olacağı bir kazaya karışabilir, yaralanabilir ve hatta ölebiliriz. Bizler yıllardır bu konuda çalışmış insanlar olarak; bilgimiz ve tecrübemizle diyoruz ki; “Bu alan denetimsiz bırakılamaz!” Makina Mühendisleri Odası Denizli Şubesi olarak; bu süreçte halkımızın yanında olduğumuzu belirtiyor ve kamusal denetimin derhal geri getirilmesini talep ediyoruz. Basına ve Kamuoyuna Saygıyla, TMMOB Makina Mühendisleri Odası Denizli Şubesi Yönetim Kurulu