Milli Mücadele Hareketi’nde düşmanın Denizli’ye girmesini engelleyen Sarayköy’ün önemli kahramanlarından biri olan Adöv Ayşe’nin mezarı bulundu. Sarayköy Belediye Başkanı Ahmet Necati Özbaş, Emekli Öğretmen-Yazar Hasan Kallimci tarafından bulunan Milli Mücadele kahramanı Adöv Ayşe’nin mezarının önemli bir miras olduğunu belirtti.

15 Mayıs 1919’da Yunanlıların İzmir’i işgal ederek Aydın, Nazilli ve Sarayköy’e doğru ilerlemeleri karşısında Sarayköy Heyet-i Milleyesi zaman kaybetmeden harekete geçmiş, Müftü Ahmet Şükrü Efendi, Sarayköy ve civarında eli silah tutabilen herkesi toplamıştır. Bu girişim sayesinde 24 Mayıs 1919’da toplanan gönüllü kuvvet Menderes köprüsünü ve havalisini koruyarak, düşmanın ilerlemesini ve Denizli’ye girmesini engellemiştir.

Bu kahramanlık mücadelesinde 21 yaşındaki Adöv Ayşe, akrabası Kara Fatma ve diğer silahlı kadınlarla birlikte kalabalık arasından çıkıp, İngiliz heyetine karşı yürümüş ve tüfeğini kaldırarak şunları söylemiştir: “-Efendiler! Sizde insaf yok mu? Nedir bu yaptığınız? Bu Ümmeti Muhammet’e acımıyor musunuz? Bu kudurmuşları üzerimize neden gönderiyorsunuz? Gelecekleri varsa görecekleri de vardır!” demiş. Oradaki konuşmaları Emin Aslan Tokat, İngilizceye çevirmiştir. Konuşmaları dinleyen İngiliz Hover, “Haklısınız! Yunan ordusunun daha fazla ilerlemesine engel olacağız!” sözünü vermek durumunda kalmıştır.

Milli mücadelede önemli bir dik başlılık gösteren Adöv Ayşe, 24 Mayıs Milli Mücadele Hareketinin önemli isimleri arasında yerini almıştır.

Tarihe kahramanlığıyla adını yazdıran Adöv Ayşe’nin akrabaları Sarayköy’den göç ettiği için mezarının nerede olduğu bilinmiyordu. Emekli öğretmen ve yazar olan Hasan Kallimci’nin araştırmalarının sonucunda Adöv Ayşe’nin Sarayköy ilçe mezarlığındaki küçük mezarlık bölümüne defnedildiği öğrenildi. Sarayköy Belediye Başkanı Ahmet Necati Özbaş ve Hasan Kallimci 6 Mayıs 1954’te vefat eden Adöv Ayşe (Ayşe Hancı) mezarını ziyaret ederek dua etti.

ARAŞTIRMALAR SONUCU MEZAR BULUNDU

Araştırmaları hakkında bilgi veren Emekli Öğretmen-Yazar Hasan Kallimci, “Adöv Ayşe kahramanlık çıkışıyla bilinen Sarayköylü kahraman bir kadınımızdır. Sarayköylü, Türk milletinin kadınlarını temsil eden bir kadınımızdır. Adöv Ayşe’nin bir mezarının olduğunu biliyordum. Şükrü Tekin Kaptan’ın araştırmalarında var. Fakat ne mezarının yeri hakkında ne de akrabasıyla ilgili herhangi bir bilgi sahibi uzun yıllar olamadım. İlçemizde oluşan göçler dolayısıyla Sarayköy’de akrabası kalmamış. Adöv Ayşe’nin, arkadaşım olan Sıtkı Kars’ın ananesinin annesi olduğunu öğrendim. Bu bilgiyi aldıktan sonra mezarının yerini tespit ettim. Artık Milli Mücadele Günümüzde Adöv Ayşe’nin de mezarının başında bir dua okunacak” dedi.

GELECEK NESİLE MİRAS

Tarihi bir ana tanıklık ettiklerini dile getiren Sarayköy Belediye Başkanı Ahmet Necati Özbaş, “Yıllarca kitaplarda şanlı tarihimizin önemli sayfalarından bir tanesi olan Milli Mücadele’nin Sarayköylü kahramanlarından biri olan Adöv Ayşe’yi hep okurduk. Sarayköyümüzün yaşayan kültür hazinesi Hasan Kallimci hocamız ve Hakkı Hakan Tok kardeşimizin gayretleriyle Adöv Ayşe olarak bilinen kahramanımız Ayşe Hancı’nın mezarı bulundu. Milli Mücadeleye Katılış Günümüz olan 24 Mayıs’ta Sarayköylüler olarak her zaman büyük gurur ve onur duyduğumuz Adöv Ayşe (Ayşe Hancı) büyüğümüzü, kahramanımızı anacağız. Gelecek nesillerimizin Sarayköy kahramanlarını tanımaları için önemli bir adım atıldı” dedi.

“BU VATAN KOLAY KAZANILMADI”

Başkan Özbaş, “Sarayköy’de 21 yaşında vatan uğruna milli mücadeleye katılan bir hanımefendi var. Aslında tarihimizde 15 yaşında, 12 yaşında vatanımız uğruna şehit düşmüş 7’den 70’e ne canlarımız var. Kahramanlıkların anlatılarak bitirilmeyeceği vatanımız kolay kolay kazanılmadı, asla da kaybedilmeyecek. Bugün kahraman ordumuz Zeytin Dalı Operasyonunda ülkemizin istikbali ve istiklali için mücadele veriyor. Yine yurdumuzun içerisinde değişik yerlerde hainlerce beslenen terör odaklarına karşı güvenlik kuvvetlerimiz, askerimiz mücadele veriyor. Milli mücadele kahramanlarımızdan aldığımız heyecanla bu aziz millet, büyük Türk milleti, kızıl elma ülküsüne, i'lây-ı kelimetullah ülküsüne inşallah ulaşacak. Başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere vatanımız uğruna canlarını feda eden şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyor, gazilerimize uzun ve sağlıklı bir ömür diliyorum” diye konuştu.